AVRUPA ÜLKELERİ: PORTEKİZ

BAŞKENT: Lizbon

DİL: Portekizce 

PARA BİRİMİ: Euro 

NÜFUS: 10.372.000 

YÜZÖLÇÜMÜ: 92.389 km 

YÖNETİM ŞEKLİ: Parlementer Sistem

     Avrupa’nın güneybatı ucunda İber Yarımadası’nda yer alır. Kuzey ve doğudan İspanya, güney ve batıdan Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Kuzeyden güneye uzunluğu 560 km, genişliği 215 km’dir. 10 milyon nüfusa ve 92.389 km’lik yüzölçümüne sahiptir. Portekiz anakarasının haricinde Atlas Okyanusu’nda iki özerk yönetimi daha mevcuttur. Azor Takımadaları ve Madeira Adalarıdır.

     Portekiz çoğunlukla alçak ve orta yükseklikteki arazilerle kaplıdır. Topraklarının %70’den fazlasının deniz seviyesinden yüksekliği 400 metrenin altındadır. Portekiz kuzey bölgesi, güney bölgesi ve kıyı ovaları olmak üzere 3 bölgeye ayrılır. Ülkenin ortasından geçen Tajo Irmağı ile kuzeyde İspanya-Portekiz sınırını oluşturan Minho Irmağı arasında kalan kuzey bölgesi düzlükler barındıran tarıma elverişli bir yerdir. Bölgenin güneyinde yer alan en yüksek sıradağlar Sierre de Estrala 1900 metre yüksekliğindedir. Bu bölgeden Atlas Okyanusuna Tajo ve Douro nehirleri dökülür. Tajo Irmağının güneyinden Cadiz Körfezi’ne kadar uzanan güney bölgesi kuzeye göre daha alçak, batıya doğru eğimli alçak ovalardan oluşur. Düzlük alanların yüksekliği 150 metreyi bulur. Bu bölgedeki tek büyük nehir Guadiana Irmağıdır.

     Azor ve Madeira takımadalarının her ikisi de çok engebeli volkanik asıllı dağlardan oluşur. Portekiz’in en yüksek noktası Pico Adası’nda bulunan eski bir yanardağ olan Pico Dağıdır ve 2351 metre yüksekliğindedir. Mondego, Zezere, Sado akarsuları bütünüyle Portekiz topraklarında yer alır. Bu akarsular üzerinde birçok baraj bulunur. 

     Portekiz’in kuzeyinde ılıman, güneyinde sıcak iklim görülür. Kış boyunca batıdan yağmur getiren soğuk rüzgarlar eser. Yaz yaklaştıkça güneyden sıcak kuru hava dalgası gelir. Tagus Nehrinden güneye doğru gidildikçe yağış azalır, sıcak-kuru yaz uzun süre devam eder. Portekiz kıyı kesiminde sıcaklıklar hemen hemen her yerde aynıdır. Portekiz’deki iklim tipine Akdeniz ikliminin okyanusal iklim tipi adı verilir. Mevsimler arası sıcaklık farkı azdır. Yıllık sıcaklık ortalaması Ocak’ta 11°C, Temmuz’da 22°C’dir. Kuzeybatıda yıllık yağış miktarı 1000 mm’nin üzerindeyken dağ yamaçlarında 2000 mm’ye çıkar. Güneye gidildikçe 750 mm’ye iner.

Tagus Nehri

     Portekiz’in yaklaşık %35’i ormanlıktır. Kestane, incir, keçiboynuzu, meşe ve badem en çok bulunan ağaçlardır. Portekiz tungsten, bakır, demir, mermer ve granit bakımından zengindir. Tarım faaliyetlerinin toplam istihdamdaki payı %13’tür. Mısır, patates, fasulye, pamuk başlıca tarım ürünleridir. Portekiz dil ve din açısından bağdaşık yapıda bir ülkedir. Portekiz halkı, İber ve Kelt kabileleri, Eski Romalılar ve Cermen halklarından oluşur. Toplam nüfus 10.372.000’dir. Portekiz nüfusunun büyük çoğunluğu Katoliktir. Nüfusun en yoğun olduğu alanlar Lizbon, Porto, Braga’dır. 2017 yılında nüfusun % 64’ü şehirde, %36’sı kırsal alanda yaşamaktadır. 

     Portekiz’de turizmden önemli derecede gelir elde edilir fakat sanayi alanında diğer Avrupa ülkelerine nazaran daha düşük verim alınır. AET ülkeleri arasında en yoksul ülkelerinden biridir. Portekiz enerji üretiminin %55’ini kömür ve petrol ile çalışan enerji santrallerinden sağlar.

Leave comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *.