Gök yüzüne baktığımızda ne görürüz, evreni hangi cisimler oluşturur gibi pek çok olguyu merak eder araştırırız. Peki gök yüzüne baktığımızda en çok ne görürüz? Tabi burada gece, Güneş olmadığında gözümüzün iliştiği parlak noktalardan oluşan milyarlarca cismi bir arada görmek bizler için her zaman ilginç olmuştur.

Peki bu noktasal parlak cisimler ne?

Evet bildiğiniz gibi gece baktığımız her noktacık (Jüpiter, Venüs, Merkür gibi gezegenleri katmazsak) yıldızları ifade eder.

Yıldız nedir sorusuna gelince: Bilimsel olarak kendi enerjisini üreten ve bütünlüğü milyonlarca hatta milyarlarca yıl bozulmayan cisimlere yıldız denir. Bizim güneşimiz de sarı küçük bir yıldızdır.

Peki yıldızlar kendi enerjisini nasıl üretir? 

Bilim dünyası yakın zamana kadar bu soruya cevap veremedi. Çünkü atomu keşfetmemiz, atomu parçalamamız ve birleştirmemiz için zaman gerekliydi. Atom bombasını duymayan yoktur. Temelde çalışma mekanizması Uranyum ve Plütonyum gibi ağır elementleri parçalayıp büyük miktarda enerji üretmektir. Yıldızlarda ise bu prensibin tersi bir işlem söz konusudur. Yani atom çekirdeklerini, proton ve nötron gibi parçacıkları birleştirmektir. Proton + proton, Helyum çekirdeği oluncaya kadar birleşir böylece bir zincir oluşur ve bu zincire p-p zinciri veya proton-proton zinciri denir. Bu birleşim sırasında atom bombasından daha büyük miktarda enerji ortaya çıkar. Bu da yıldızların enerji kaynağı oluşturur. Böylece yıldızlar merkezlerinde milyon derece sıcaklığa ve yüzeyleri de on binlerce derece sıcaklığa ulaşır. Böyle bir sıcaklık etrafındaki gezegenleri ısıtır, enerji sağlar. Tıpkı dünyamızın enerjisini Güneş’ten aldığı gibi…

Yıldızlar bu enerjisini sonsuza kadar sürdüremezler, tıpkı canlılar gibi doğarlar büyürler ve ölürler. Ölümleri kütlelerine göre beyaz cüce, nötron yıldızı veya kara deliğe dönüşür ancak bu ölümleri büyük patlamaları da beraberinde getirir. Hatta öyle büyük patlamalardır ki BİG-BANG’den sonraki en yıkıcı ve en şiddetli patlamalara ev sahipliği yapar (bazı patlamalarda Güneş’in tüm hayatı boyunca üreteceği enerjiyi birkaç saniyede üretir). Örneğin Güneş’imiz birkaç milyar yıl sonra bir beyaz cüceye dönüşecek. Yaklaşık 1-2 milyar yıl sonra güneşimiz o kadar genişleyecek ki Mars’a kadar olan bütün alanı yok edip içine alacak. İşte böyle devasa bir yıldıza dönüşecek ve bu evre dev yıldız olarak anılacak. Ancak bu evrede çok zaman geçirmeyecek ve Güneş’imiz bir portakalın kabuğunu soyarcasına üst katmanlarını dışarı atacak. En sonunda geriye kalan beyaz parlak çekirdeği kalacak ve buna “Beyaz Cüce” denilecek. Ancak geriye 1.44 güneş̧ kütlesinden daha fazla bir çekirdek kalırsa o zaman Nötron yıldızı olacak. Nötron yıldızı kütle aralığı 1.44 ve 3 Güneş kütlesinde olabilir. Bir eğer daha koyacak olursak, bu çekirdek 5 veya daha büyük Güneş kütlesine sahip ise o zamanda tekilliğe giden yani kara deliğe yol açan inanılmaz bir doğa olayına neden olacak. Çünkü kütle çekim o kadar baskın olacak ki kütle bir noktaya çökecek. İşte bundan dolayıdır ki tekillik sonsuz kütle sıfır hacim olarak tanımlanır (gerçekten inanılmaz bir şey, düşünüldüğünde hacimsiz bir şey olmaz denilir ama fizikte hacimle değil kütle ile ilgileniriz). 

Evet, Evrende bu süreç Samanyolumuzda ve diğer galaksilerde aynen olduğu gibi devam ediyor ve edecek ama bu süreç sonsuza kadar sürmeyecek. En sonunda evrendeki tüm yıldızların ışığı sönecek ve evren sonsuz bir sessizliğe gömülecek…